دفاع از امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله قسمت (۲)

روایت دوم غیر مقلّد :

[۲-] قوله : ولید بن مسلم از مالک ، امام مالکی ها نقل می‌کند : قال لی مالک : أیذکر أبوحنیفة ببلدکم؟ قلت : نعم. قال : ما ینبغی لبلدکم أن تسکن.

ترجمه: مالک بن انس به من گفت : آیا در شهر شما، نام ابوحنیفه برده می‌شود؟ گفتم : بله . گفت : شهری که نام ابوحنیفه در آن برده می‌شود، شایسته سکونت نیست. تاریخ بغداد خطیب بغدادی ج۱۵ ص۵۵۱  دارالغرب الاسلامی

جواب : خطیب دو روایت نقل کرده است که در این‌جا ذکر می‌شوند :

روایت اول :‌أخبرنا بن رزق أخبرنا محمد بن عبد الله بن إبراهیم حدثنا جعفر بن محمد بن الحسن القاضی حدثنا إبراهیم بن عبد الرحیم حدثنا أبو معمر حدثنا الولید بن مسلم قال قال لی مالک بن أنس أیتکلم برأی أبی حنیفة عندکم قلت نعم قال ما ینبغی لبلدکم أن تسکن.

روایت دوم : أخبرنا علی بن محمد المعدل أخبرنا محمد بن احمد بن الحسن الصواف أخبرنی عبد الله بن احمد بن حنبل حدثنا أبو معمر عن الولید بن مسلم قال قال لی مالک بن أنس أیذکر أبو حنیفة ببلدکم قلت نعم قال ما ینبغی لبلدکم أن تسکن. (تاریخ بغداد – ج ۱۳ / ص ۴۲۱)

بر رسی سند : حال ابن رزق قبلاً بیان شد، ابومعمر اسماعیل بن ابراهیم هذلی هروی است او کسی است که در فتنه‌ی خلق قرآن به معتزله جواب مثبت داد. ( میزان الاعتدال) ولید بن مسلم : کثیر التدلیس والتسویة است . (تقریب التهذیب ، رقم : ۷۴۵۶)

امّا بر رسی متن : در صورت صحّت این روایت، (روایت فوق صحت ندارد) این قدحی برای امام نیست که تعریف او است؛ زیرا امام مالک رحمه الله کسی است که نسبت به امام ابوحنیفه فرمود : رأیت رجلاً لو کلّمک فی هذه الساریة أن یجعلها ذهباً لقام بحجّته. لذا منظور امام مالک رحمه الله این است که اگر رای امام ابوحنیفه در یک شهر وجود دارد، برای افرادی هم‌چون ما و شما مناسب نیست که در آن‌جا سکونت گزیده و به ترویج رأی خویش بپردازیم که در جایی که رأی امام ابوحنیفه رحمه الله رائج است، رای امثال ما و شما خریداری ندارد.

ثانیاً : اگر نزد امام مالک رحمه الله رای امام ابوحنیفه رحمه الله بر ضدّ دین و سنّت سید المرسلین می‌بود، وظیفه‌ی امام مالک بود که آن را تغییر دهد، نه این که منکَر را ببیند و فرار کند. در روایت اول بحث رأی آمده است و در روایت دوم که غیر مقلّد آن را ذکر کرده است، « أیذکر أبوحنیفة ببلدکم…» آمده است. پس جایی که رای امام یا خود امام محبوب قلبها شده است، مسلّم است که رای دیگران و شخصیت آنان خریداری نخواهد داشت. و دنیا شاهد است که رای امام ابوحنیفه رحمه الله قرنها بر کشور اسلامی حاکم بوده است.

ثالثاً : در تمام دنیا امام ابوحنیفه ذکر کرده می‌شود، لذا باید شما غیر مقلّدان دنیا را ترک کرده به عالم برزخ پناه ببرید؛ زیرا دنیا شایسته‌ی سکونت برای شما نیست که در این‌جا ذکر و رای امام ابوحنیفه رضی الله عنه وجود دارد